Phát thải trong doanh nghiệp: Chiến lược đo lường, cải tiến và trung hòa
Phát thải trong doanh nghiệp: Chiến lược đo lường, cải tiến và trung hòa
Trong vài năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu nói đến giảm phát thải, trung hòa carbon và phát triển bền vững. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít tổ chức vẫn dừng lại ở mức độ nhận thức hoặc cam kết mang tính truyền thông. Khoảng cách lớn nhất hiện nay không nằm ở việc “có nên giảm phát thải hay không”, mà nằm ở câu hỏi: doanh nghiệp sẽ bắt đầu từ đâu và triển khai như thế nào để đạt hiệu quả thực chất. Để trả lời câu hỏi này, doanh nghiệp cần một lộ trình rõ ràng, đi từ đo lường chính xác đến hành động cụ thể gắn với vận hành hàng ngày.
1. Doanh nghiệp thường sai ở đâu khi giảm phát thải?
1.1. Thiếu dữ liệu nền tảng để ra quyết định
Sai lầm phổ biến nhất của nhiều doanh nghiệp là triển khai các sáng kiến giảm phát thải khi chưa có bức tranh dữ liệu đầy đủ. Khi chưa hiểu rõ Phát thải phát sinh từ đâu, ở khâu nào và với quy mô bao nhiêu, các giải pháp đưa ra thường mang tính cảm tính, thiếu trọng tâm và khó đo lường hiệu quả.
Việc thiếu dữ liệu khiến doanh nghiệp không thể xác định được đâu là khu vực cần ưu tiên đầu tư, đâu là hoạt động có thể cải thiện nhanh với chi phí thấp.
1.2. Chạy theo phong trào thay vì gắn với chiến lược vận hành
Một số doanh nghiệp lựa chọn các giải pháp “nhìn có vẻ xanh” nhưng không gắn với thực tế vận hành, chẳng hạn như trồng cây mang tính hình thức hoặc công bố các cam kết dài hạn mà chưa có kế hoạch thực thi. Cách tiếp cận này không chỉ làm lãng phí nguồn lực mà còn tiềm ẩn rủi ro uy tín nếu bị đánh giá là thiếu minh bạch.
1.3. Không tích hợp giảm phát thải vào quản trị tổng thể
Giảm phát thải không thể là một dự án độc lập của riêng bộ phận môi trường hay truyền thông. Nếu không được tích hợp vào quản trị sản xuất, tài chính, mua sắm và logistics, các nỗ lực giảm phát thải sẽ rời rạc và khó duy trì lâu dài.
2. Xác định “điểm nóng” phát thải trong vận hành
2.1. Phát thải trong hoạt động sản xuất
Đối với các doanh nghiệp sản xuất, đây thường là nguồn phát thải lớn nhất. Máy móc, dây chuyền, nhiên liệu và quy trình công nghệ đều ảnh hưởng trực tiếp đến lượng phát thải.
Việc đo lường chi tiết theo từng công đoạn giúp doanh nghiệp xác định rõ “điểm nóng” cần ưu tiên cải tiến, từ đó tập trung nguồn lực hiệu quả, thay vì đầu tư dàn trải và khó kiểm soát.
2.2. Phát thải trong logistics và vận chuyển
Hoạt động vận chuyển nguyên vật liệu và phân phối sản phẩm có thể tạo ra lượng phát thải đáng kể, đặc biệt với các doanh nghiệp có chuỗi cung ứng dài.
Việc tối ưu lộ trình, phương tiện và phương thức vận chuyển không chỉ giúp giảm phát thải mà còn trực tiếp cắt giảm chi phí logistics, tạo lợi ích kép cho doanh nghiệp.
2.3. Phát thải từ văn phòng và tiêu thụ năng lượng
Dù thường bị xem nhẹ, phát thải từ văn phòng, hệ thống chiếu sáng, điều hòa và thiết bị làm việc cũng tích lũy đáng kể theo thời gian.
Khi doanh nghiệp tiếp cận theo góc nhìn carbon footprint, các nguồn phát thải nhỏ lẻ này sẽ được nhìn nhận trong một bức tranh tổng thể, giúp việc quản lý trở nên toàn diện hơn.
3. Vai trò của hệ số chuẩn trong xây dựng lộ trình giảm
3.1. Vì sao cùng một hoạt động nhưng kết quả phát thải khác nhau?
Trong thực tế, hai doanh nghiệp có thể cùng tiêu thụ một lượng điện hoặc nhiên liệu tương đương nhưng lại đưa ra các con số phát thải khác nhau.
Nguyên nhân nằm ở việc sử dụng các hệ số quy đổi khác nhau hoặc không có chuẩn thống nhất. Điều này gây khó khăn cho so sánh, đánh giá và hoạch định chiến lược dài hạn.
3.2. Chuẩn hóa theo hệ số phát thải cho từng dạng năng lượng
Để giải quyết vấn đề này, doanh nghiệp cần áp dụng hệ số phát thải CO2 theo các dạng năng lượng làm cơ sở tính toán.
Việc sử dụng hệ số chuẩn giúp chuyển đổi dữ liệu tiêu thụ năng lượng thành lượng phát thải CO₂ tương đương một cách nhất quán, tạo nền tảng cho việc theo dõi xu hướng và đánh giá hiệu quả các biện pháp giảm phát thải theo thời gian.
3.3. Từ giảm phát thải đến mục tiêu trung hòa
Khi đã xác định rõ các điểm nóng và có dữ liệu chuẩn hóa, doanh nghiệp có thể xây dựng lộ trình giảm phát thải theo từng giai đoạn: giảm thiểu tại nguồn, thay thế bằng công nghệ hoặc năng lượng sạch hơn, và cuối cùng là bù trừ cho phần không thể tránh khỏi.
Đây chính là con đường thực tế để hướng tới mục tiêu trung hòa phát thải, thay vì chỉ dừng lại ở các tuyên bố mang tính định hướng. Xem chi tiết: Carbon neutral là gì?
4. Phát thải và dữ liệu trong quản trị doanh nghiệp hiện đại
Giảm phát thải hiệu quả không đến từ các khẩu hiệu hay giải pháp rời rạc, mà bắt đầu từ dữ liệu chính xác và tư duy quản trị hệ thống. Khi doanh nghiệp hiểu rõ nguồn phát thải, xác định được các điểm nóng trong vận hành và áp dụng các chuẩn đo lường phù hợp, việc xây dựng lộ trình giảm phát thải sẽ trở nên khả thi và có thể kiểm soát.
Từ đó, mục tiêu trung hòa carbon không còn là khái niệm xa vời, mà trở thành một phần trong chiến lược phát triển bền vững và năng lực cạnh tranh dài hạn của doanh nghiệp.
Bài viết cùng chủ đề:
Last updated